آبان ماه سال 1399 بود که اولین شماره ماهنامه اقتصادی و تخصصی توتون صنعت منتشر شد. توتون صنعت اولین و همچنان تنها نشریه در زمینه صنعت دخانیات کشور است.
تقاضا برای محصولات دخانی واقعیتی است که وجود دارد و قابل‌انکار نیست. لذا صنعت دخانیات و فعالیت‌های مرتبط با آن را باید به‌عنوان یک بخش اقتصادی پذیرفت و مسائل آن را واقع بینانه موردتوجه قرار داد. منظور ما از صنعت دخانیات، مفهوم کلی و فراگیر آن اعم از بخش کشاورزی مربوط، شامل کشت انواع توتون و تنباکو، صنایع وابسته و کارخانجات عمل‌آوری و تولید محصول نهایی و بخش خدمات و توزیعی مرتبط با آن میباشد.
بدون درک صحیح صنعت و بدون شناخت مؤلفه‌ها و متغیرهای مؤثر بر آن و متأثر از آن، هرگونه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌تواند به مسیر خطا برود و در صورت اجرا دارای تبعات چالشی باشد، حتی برنامه‌های بهداشت و سلامت در ارتباط با منع استعمال دخانیات نیز آن‌گونه که باید اثربخش نخواهد بود.
⦁ صنعت دخانیات همچنان از خلأ اطلاعاتی و نبود آمار در رنج است.
⦁ اطلاعات کامل و درستی از ارقام مالیاتی صنعت دخانیات ارائه نمی‌شود و قانون‌گذار همچنان بر پایه همین اطلاعات ناکافی و غیر صحیح، برای کالای دخانی مالیات وضع می‌کند.
⦁ آمار واقعی و قابل‌قبول از میزان مصرف دخانیات در کشور ارائه نمی‌شود و این خود یکی از دلایل چالش بین صنعت و سلامت است.
⦁ میزان قاچاق کالای دخانی محل مناقشه است.
⦁ اثر افزایش قیمت بر کاهش مصرف دخانیات بدرستی تحلیل نمی‌شود و همین درک نادرست از کشش قیمتی تقاضای کالای دخانی، باعث می‌شود افزایش مالیات راهکار اصلی کاهش مصرف معرفی شود.
⦁ بعد از آزادسازی صنعت، بخش تحقیقاتی و پژوهشی کالای دخانی بالأخص در حوزه کشاورزی آن شامل تولید و معرفی انواع ارقام بذور و روش‌های کاشت، داشت و برداشت و عمل‌آوری محصول، متولی حاکمیتی ندارد.
⦁ علی‌رغم واگذاری مسئولیت‌های پنج‌گانه امور حاکمیتی صنعت دخانیات به وزارت صمت و با وجود درآمدهای قابل‌توجه دولت از محل مالیات دخانیات، مرکز
امور حاکمیتی صنعت دخانیات یا همان ستاد صنایع دخانی فاقد بودجه لازم و کافی متناسب با مأموریت‌های محوله میباشد.
⦁ مزیت‌های صادراتی موجود در صنعت خصوصاً بازار بزرگ روسیه برای توتون ایران کمتر موردتوجه است.
⦁ آنچه امروز به‌عنوان تدوین سند راهبردی صنعت دخانیات در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرارگرفته ضرورتی است که در اولین سال انتشار ماهنامه مطرح کردیم. درهرحال در سه سال گذشته، رویکرد اصلی ماهنامه در عین اطلاع‌رسانی وقایع و رویدادهای صنعت دخانیات کشور، ارائه تصویری واقعی از ابعاد صنعت و گستره اقتصادی، اجتماعی آن، فرصت‌ها و تهدیدها و ظرفیت‌ها و چالش‌های آن بود.
⦁ اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات، تهیه گزارشات میدانی از مزارع کشت توتون و تنباکو تا کارخانجات تولیدی، مسائل و مشکلات صنعت در مواجهه با قاچاق کالای دخانی، مالیات‌ها و تبعات آن، برخی رویدادهای بین‌المللی مرتبط با صنعت دخانیات، نگاه و نحوه عمل حوزه سلامت در قبال صنعت، انجام مصاحبه با فعالین صنعت چه در بخش تولید و چه در بخش توزیع و خدمات، مرور تاریخچه صنعت و تحولات تاریخی آن و.... موضوعاتی بودند که در سی‌وشش شماره گذشته نشریه تا آنجا که ممکن بود و امکانات ما اجازه می‌داد بدان‌ها پرداختیم. اما از همه مهم‌تر نقش و اثرگذاری نشریه را در پذیرش واقعیت و ضرورت وجودی صنعت همچون دیگر صنایع در جامعه می‌دانیم، صنعتی که همچون دیگر بخش‌های اقتصادی مشروعیت دارد، سهم و نقش آن در تولید ناخالص ملی قابل‌انکار نیست و مسائل و موضوعات آن آشکارا می‌تواند طرح شود و قابل‌بحث و بررسی و دفاع باشد، می‌تواند رسانه داشته باشد و در سیاست‌گذاری‌ها خصوصاً در حوزه بهداشت و سلامت طرف مشورت باشد و فعالین صنعت اعم از سرمایه‌گذاران، مدیران، کارگران، کشاورزان، توزیع‌کنندگان و... افراد زحمت‌کشی هستند که بخشی از نیاز جامعه را تأمین می‌کنند، از منابع ارزی کشور صیانت می‌کنند، با قاچاق که امری غیرقانونی و مخل اقتصاد کشور است مشکل‌دارند، سهمی از اشتغال کشور را به عهده‌دارند و... و
این ارزش است.
امروز وقتی به آرشیو سی‌وشش شماره قبلی نشریه رجوع می‌کنیم به تصویری کامل از صنعت، نقش و اهمیت آن، چالش‌ها و فرصت‌ها، بازیگران صنعت و... می‌رسیم.
البته ماهنامه توتون صنعت بر اساس مجوزی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد یک نشریه اقتصادی، با گستره سراسری است. در همین راستا سعی کردیم برخی الزامات حاکم بر کلیت کسب‌وکار بالأخص تبعات ناشی از نحوه اجرای برخی مقررات را اطلاع‌رسانی کنیم. همچنین آثار و تبعات حذف ارز کالاهای اساسی و یا افزایش نامتعارف سهم مالیات در لایحه بودجه سال 1402 و پیش‌بینی 400 همت کسری بودجه امسال موضوعاتی بودند که قبل از شروع سال به آنها پرداختیم که شاید کمتر موردتوجه سایر نشریات اقتصادی بود.
امروز به جرأت می‌توان گفت مجموعه اطلاعات و داده‌های موجود در نشریه جایگاه آن را در موقعیت دفتر مطالعات اقتصادی صنعت قرار داده است و این است که در تدوین سند راهبردی صنعت دخانیات در وزارت صمت در کنار فعالین صنعت و تشکل‌ها، نشریه توتون صنعت هم جایگاه مشورتی دارد.
در بخش توزیع ماهنامه هم باید گفت که نسخ ماهنامه به دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط اعم از قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری ازجمله مجلس شورای اسلامی، برخی از وزارت خانه‌های مرتبط، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، فعالین صنعت دخانیات، تشکل‌های مربوط و... همه ماهه مستقیم یا از طریق پست ارسال می‌شود و در کنار آن کلیه مطالب در سایت نشریه به آدرس totonsanat.ir هم درج می‌شود و به‌تبع آن در فضای مجازی هم‌نشر می‌یابد.
در خاتمه باید گفت علی‌رغم کمبودها و کاستی‌های موجود در انتشار نشریه و ادامه راه، حمایت و اقبال عمومی فعالین صنعت موجب انگیزه برای ادامه کار بود. که بر خود وظیفه می‌دانم از متولیان امور حاکمیتی و سیاست گذاری بالأخص ستاد صنایع دخانی، مدیران و اعضای محترم هیات مدیره تشکل های مرتبط با صنعتتشکر و قدردانی نمایم. از عموم همکاران خود در تحریریه ماهنامه نیز اعم از سردبیری، خبرنگاری، تایپ، امور هنری و صفحه آرایی ، ویراستاری، ترجمه، مدیریت و راهبری سایت و پخش نیز که در سه سال گذشته با وجود حداقل ها در تداوم انتشار و حفظ کیفیت نشریه نهایت تلاش را داشتند سپاسگزارم.
فرداد امیراسکندری
مدیر مسئول