بذر نامرغوب یا بیماری ساق سیاه
خسارت به توتونکاران استان گلستان

بذر نامرغوب یا بیماری ساق سیاه

امسال بخشی از مزارع توتون استان گلستان به دلیل بیماری دچار خسارت شده اند. توتون های خسارت دیده دیگر برگی تولید نمی کنند که کشاورزان با فروش آن، هزینه های زندگی خود را تامین کنند. کشاورزان بذر نامناسب را مقصر شرایط پیش آمده می دانند و خواستار جبران ضرر و زیان خود هستند

توتون صنعت ـ امسال بخشی از مزارع توتون استان گلستان به دلیل بیماری دچار خسارت شدهاند. توتونهای خسارت دیده دیگر برگی تولید نمیکنند که کشاورزان با فروش آن، هزینههای زندگی خود را تامین کنند. کشاورزان بذر نامناسب را مقصر شرایط پیش آمده میدانند و خواستار جبران ضرر و زیان خود هستند اما علیرضا سروری، مدیر کشاورزی شرکت دخانیات ایران در گفتوگو با «توتون صنعت» مشکل پیش آمده را ناشی از یک نوع بیماری قارچی میداند که به طور معمول در خاک وجود دارد و در شرایط اقلیمی که مناسب برای رشد آن باشد بروز میکند. به گفته سروری بخشی از مزارع خسارت دیده مربوط به کشاورزانی است که طرف قرارداد با شرکت دخانیات نیستند و اعتراض ایشان برای گرفتن خسارت از شرکت دخانیات منطقی نمیباشد. آن طور که مدیر کشاورزی شرکت دخانیات ایران میگوید، تدابیر حمایتی شرکت دخانیات فقط مشمول کشاورزان طرف قرارداد آن شرکت خواهد شد و تمهیداتی در نظر گرفته شده تا با تصویب هیات مدیره شرکت دخانیات، بخشی از خسارتهای آنها جبران شود.

 

 در سال جاری مزارع توتون استان گلستان دچار خسارت شدهاند. علت بروز این مشکل چیست؟ کشاورزان معتقدند که بذر نامناسب در اختیار آنها قرار داده شده و به همین خاطر تولید محصول دچار مشکل شده است. آیا واقعا بذر نامناسب بوده است؟

مشکلی که برای کشاورزان گلستانی پیش آمده است، ناشی از نوعی بیماری قارچی است. این بیماری ساق سیاه توتون نامیده میشود. ساق سیاه یک بیماری معمولی است که در توتون و تنباکو مثل برخی گیاهان زراعی دیگر رخ میدهد. این گیاه هر سال ممکن است مبتلا به یک آفت یا بیماری خاص شود. بیماری ساق سیاه مثل موزائیک توتون، بوته میری و آفت شته است که هر از گاهی بروز میکند. سالهای قبل هم این بیماری را در دیگر مناطق  زیر کشت توتون و نه تنها استان گلستان داشتهایم منتها معمولا کارشناسان شرکت در ابتدای بروز علائم اینگونه بیماریها، با تجویز سموم مربوطه  و تذکر رعایت صحیح عملیاتی که در کاشت و داشت محصول انجام میشود به کشاورزان، سعی میکنند که درصد ابتلا و شیوع بیماری را پایین بیاورند و بهطور معمول چنین بیماریهایی کنترل میشود. برخی از سالها مثل امسال، شرایط اقلیمی خاص و میکروکلیمایی که غالب در منطقه است، همچنین شرایط مدیریت مزرعه و وضعیت آگرواکولوژی موجود در آن ممکن است روی درصد ابتلا و شیوع اثرگذار باشد و شرایط آن را تغییر دهد. امسال کل کشور دچار مشکل افزایش دما و خشکسالی بود. دمای هوا بسیار بالا رفت و از سوی دیگر در مناطق شمالی، رطوبت نسبی بالاست. در شرایط اشباع بخار، رطوبت نسبی هوا بالاتر هم میرود. لذا در شرایط خشکسالی کشاورزان سعی میکنند آبیاری بیشتری انجام دهند. اینها همه شرایطی هستند که منجر به بروز بیماری ساق سیاه یا همان عفونت و پوسیدگی ساقه گیاه توتون میشود و میزان  شیوع این بیماری را افزایش میدهد. با توجه به برنامهای که کادر ترویجی شرکت دخانیات هر ساله دارد، کارشناسان مجتمع دخانیات استان گلستان به طور مستمر به مزارع سرکشی میکنند و از ابتدای کار موارد لازم برای مراعات کردن و پیشگیری از این بیماری را به کشاورزان اعلام مینمایند. به کشاورزان گفته شده است که باید سموم مختلف و قارچ کش مناسب را مصرف کنند. زارعان نیز هر سال این کار را انجام میدادند اما امسال متاسفانه چون قیمت سم کمی بالا رفت و آنها علاوه بر توتون محصولات دیگری دارند، شنیده شده است که برخی از کشاورزان بعضی از سمهایی که از ما گرفتهاند را برای محصولات دیگرشان مصرف نموده و از این سموم برای توتون استفاده نکردهاند.این بیماری ناشی از یک قارچ است بنابراین باید در مزارع کاهش آبیاری انجام شود و کشاورزان بوته آلوده را از مزرعه خارج کنند. تراکم زیاد بوتههای توتون کشت شده در مزرعه هم به شیوع این بیماری کمک میکند که متاسفانه از طرف برخی کشاورزان رعایت نمیشود.

همکاران حوزه کشاورزی ستاد تهران که در فصل کشت به منظور بررسی موضوعات مختلف کشت توتون بصورت ادواری به استان گلستان اعزام میشوند، بارها نکات فنی مبارزه با بیماریها و آفات مزارع از جمله تناوب زراعی،رعایت دور آبیاری،مصرف بهینه و به موقع سموم و کودهای شیمیایی،.... را به توتون کاران توصیه مینمایند و طی ماموریتهای اخیر در رابطه با شیوع این بیماری نیز به همراه مروجین منطقه و همکاران مرکز تحقیقات توتون تیرتاش از مزارع بازدید نمودند، و ضمن تاکید بر توصیههایی فنی معمول، توصیههایی از جمله کاهش آبیاری را به کشاورزان گوشزد و اعلام کردند که اگر کشاورزان مزارع را آبیاری کنند شرایط بیماری بدتر میشود و شیوع آن بیشتر خواهد شد، اما برخی کشاورزان به این توصیهها توجه نکرده و به آنها اعلام کردند که ما آبیاری خود را انجام میدهیم و کاری به توصیههای شما نداریم زیرا محصولمان از بین میرود. در عین حال کشاورزان باید تناوب زراعی و روشهای بهزراعی دیگر را رعایت میکردند ولی چون این موارد رعایت نشد، شیوع بیماری با توجه به شرایط اقلیمی افزایش یافت. نتیجتا این بیماری موجب خسارت به محصول کشاورزان گردید.

 شیوع این بیماری به خاطر بذر نامناسب بوده است؟

این مشکل ارتباطی به بذر ارائه شده ندارد. بذور مربوطه به سایر استانها نیز داده شده اما خسارتی اعلام نگردیده است. حتی بذر واریته ویرجینیای شهرستان گرگان و علی آباد مشابه است و شیوع و خسارت بیماری ساق سیاه در مزارع علی آباد بسیار کم و مقطعی میباشد.عامل این بیماری یک قارچ خاکزی است و ممکن است داخل محیط خاک باقی بماند و به محض اینکه شرایط مساعد شد، شروع به رشد کرده و شیوع پیدا میکند و مشابه برخی بیماریها برای بدن انسان است. یکسری بیماریها صبر میکنند بدن که ضعیف شود، شروع به فعالیت میکنند. یعنی سیستم ایمنی بدن که مختل شود، این عوامل شروع به حمله میکنند. این قارچ هم دقیقا همین طور است. شیوع این قارچ هم به این بر میگردد که ما چقدر پیشگیرانه در ارتباط با این قضیه عمل کنیم.

 کدام مناطق بیشتر خسارت دیدهاند؟

عمده خسارت به شهرستان گرگان باز میگردد. بخشی از این خسارتها مربوط به کشاورزانی است که با ما پیمان کشت ندارند. منتها به هر دلیلی از این هجمهی آلوده بودن بذر که کذب است استفاده کردهاند که بعدا به شرکت دخانیات تحمیل کنند که خسارت محصول ایشان را تقبل کند. در شهرستان علی آباد مزارع بسیار کم دچار این بیماری شدهاند. برای این بیماری یک آستانه خسارت توسط مرکز تحقیقات توتون تیرتاش اعلام شده است. تا 17درصد خسارت اصلا خسارت اقتصادی به حساب نمیآید. در علی آباد به حدود هفت درصد زمینهای تحت کشت توتون خسارت وارد شده است. در گرگان مقدار این رقم بالاتر است. برای حل مشکل زارعینی که طرف پیمان کشت ما هستند، تمهیداتی در نظر گرفتیم و با مسئولین شرکت هم مذاکره شده تا اقدامات حمایتی انجام شود. با اینکه در جلسه توجیهی که در استان گلستان با نمایندگان توتونکاران برگزار شد، کشاورزان اذعان داشتند که بخشی از توصیههای فنی مروجین را اجرا نکردهاند، ولی با این وجود چون کشاورزان طرف قرارداد ما هستند و پویایی شرکت دخانیات در عرصه کشاورزی وابسته به وجود و فعالیت آنها به عنوان شرکای تجاری شرکت است، لذا پیشنهاداتی به هیات مدیره شرکت جهت پشتیبانی و حمایت از کشاورزان زحمتکش مذکور ارائه شده است.

 به کشاورزانی که طرف قرارداد شما نیستند هم کمکی خواهد شد؟

چند سال است که مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور وظایف حاکمیتی و انحصاری شرکت دخانیات را به عهده گرفته است. ما دیگر متولی کشت و خرید توتون و تنباکوی کل کشور نیستیم و فقط در قبال کشاورزان طرف قراردادمان مسئولیم. در نتیجه سیاستهای تشویقی و حمایتی ما  هم فقط برای کشاورزان طرف قرارداد خودمان است و پشتیبانی در خصوص مسائل ترویجی،تسهیلات اعطایی، خرید تضمینی، و افزایش چشمگیر نرخ خرید به ویژه در سال 1400 را برای ایشان انجام داده و به آنها در خصوص خسارت بوجود آمده کمک خواهیم کرد.

 امسال قیمت خرید چقدر بوده است؟

قیمت خرید توتون در استانهای مختلف متفاوت است و مربوط به کیفیت محصول تولیدی و میزان استفاده از آن در خرمنهای سیگارت میباشد. در عین حال تعیین قیمت تضمینی خرید هر ساله طی محاسبات کارشناسی و لحاظ مواردی مثل هزینههای تولید زارعین، نرخ تورم کشور، متوسط قیمت خرید چند ساله،..... برای واریتههای مختلف در استانهای هدف تعیین و ابلاغ میگردد. در سال 1400 نسبت به سال 1399 افزایش حدود 50 تا 60 درصدی در قیمتهای پایه خرید توتون داریم که پاداشهای جور و دستهبندی و افزایش تناژ تولیدی هم که رقمهای چشمگیری میباشند به آنها اضافه میشود.

 گرانترین توتون ایران مربوط به کدام منطقه است و چرا؟

بالاترین قیمت مربوط به استان گیلان است زیرا توتون ویرجینیای گیلان کیفیت بالایی دارد و بطور کامل در خرمنهای سیگارت تولیدی مصرف میشود. در ایران سه واریته توتون باسما، بارلی و ویرجینیا کشت میشود. باسمای گلستان مرغوبترین باسمای کشور است. ویرجینیای گیلان هم بالاترین کیفیت را دارد و بعد از آن ویرجینیای مازندران قرار دارد. بارلی کردستان هم بالاترین کیفیت در کشور را دارد. هر کدام از اینها قیمتهای متفاوتی دارند.

 در نوار جنوبی کشور هم توتون داریم؟

در نوار جنوبی و میانی کشور کشت تنباکو داریم. شرایط آب و هوایی و آگرواکولوژیکی آن مناطق برای کشت تنباکو مناسب است. توتون و تنباکو از یک خانواده هستند اما مورفولوژی آنها با هم متفاوت است.

 هر میزان توتون از کشاورزان خریداری شود، تبدیل به محصول میکنید یا توتون خام هم صادر میکنید؟

شرکت دخانیات صادرات توتون خام ندارد. آنچه توتون کشت میشود از مزارع کشاورزان طرف قرارداد با قیمتهای مصوب خرید میکنیم. توتون مثل محصول چغندر قند است که یک فرآیند صنعتی روی آن انجام میشود که به آن عملآوری محصول میگویند. این عملیات یا در گرمخانه یا در تاسیسات سازهای انجام میپذیرد. بعد از آن محصول عمل آوری شده وارد کارخانه فرآوری میشود. توتونهای تیپ غربی خریداری شده تحویل کارخانه فرآوری سورک در استان مازندران میشود و برای فرآوری توتونهای شرقی، کارخانه مانیپولاسیون قرق در استان گلستان فعال میباشد. پس از فرآوری توتون در کارخانههای مذکور، در نهایت محصول خروجی به کارخانههای سیگارتسازی منتقل میشوند.

 صادرات سیگار دارید یا خیر؟

فعلا سیگارهای تولید داخل صادرات نمیشوند.

 بذرهای تحویلی به مزارع را چند وقت یکبار اصلاح میکنید؟ اساسا اصلاح بذر در دستور کار هست؟

عملیات اصلاح بذر یک پروسه طولانی مدت است که اجرای آن توسط محققین مرکز تحقیقات توتون تیرتاش انجام میشود. به قرار اطلاع، بخشی از بذرهایی که اکنون بین کشاورزان تقسیم و توزیع میشود، بذرهای اصلاح شدهای است که طی یک دوره تحقیق چند ساله در مرکز تحقیقات توتون تیرتاش تهیه شده و تقریبا طی حدود سه تا چهار سال اخیر، بین کشاورزان توزیع شده و مورد استفاده قرار گرفته است.

 شنیده شده است که واردات بذر به ایران ممنوع شده است و در نتیجه ما ناگزیریم خودمان بذر را تولید کنیم. آیا این مسئله برای مزارع مشکل ایجاد میکند؟

اکنون مرکز تحقیقات توتون تیرتاش برخی بذرهای مورد نیاز خودمان را با کیفیت مناسب تولید میکند. شرکت دخانیات  از طریق برخی واسطهها بذرهای خارجی مورد نیاز را وارد میکند. لیکن به دلیل شرایط تحریم موجود و مشکل در تدارک بذور خارجی و قیمتهای بالای آن، از دو سال پیش سعی کردیم که بیشتر از بذور داخلی استفاده کنیم و نیازمان را به بذور خارجی کمتر کنیم. لذا شرکت حتی الامکان سعی میکند بذور تولید داخلی خود را استفاده کند اما اگر نیاز باشد، رابطهایی هستند که بتوانند بذور مورد نیاز شرکت را وارد کنند.

 عمده بذر مورد استفاده در مزارع را از کدام کشور وارد میکردید؟

شرکت اصلی تامین کننده بذور یک شرکت برزیلی بود که بخاطر مسائل تحریم مستقیما نمیتوانستیم بذر از کشورها وارد کنیم لذا از طریق واسطههایی بذور مورد نیاز شرکت دخانیات را وارد میکردیم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


دیدگاه‌ها

دیدگاه شما

نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.

جهش تولید
عید نوروز ۱۴۰۳

پربازدیدها

تازه ترین‌ها

سال ۱۴۰۳، سال «جهش تولید با مشارکت مردم»

بخشنامه حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۳ منتشر شد

ملی شدن صنعت نفت و واقعیت‌های موجود

توتون صنعت در سالی که گذشت، چه نوشت؟

صنعت د‌خانیات ایران و هوش مصنوعی

لزوم تد‌وین ضوابط اختصاصی نظارت بر ترانزیت کالای د‌خانی

سرنخ‌ قاچاق د‌خانیات به ایران د‌ر «سرنخ»

کیسه‌های نیکوتین چیست؟ و د‌ر واقع آیا برای شما بهتر از سیگار هست؟

کنوانسیون مبارزه با تجارت غیرقانونی به پایان رسید‌

کاهش فروش سیگارهای سنتی و افزایش تقاضای سیگارهای الکترونیک د‌ر کره‌جنوبی

تجزیه‌ و تحلیل صنعت جهانی دخانیات در سال 2023

بازار سیگار نظارت موثر ندارد 450 میلیون دلار ارزش کالای دخانی قاچاق

صنعت د‌خانیات ایران د‌ر سالی که گذشت

5253 میلیارد تومان تنها بخشی از مالیات دخانیات تا پایان بهمن ماه امسال

آثار سیگارهای الکترونیکی بر سلامت

سلیمانیه عراق، کانون تولید تنباکوی تقلبی

خیلی نگران آینده صنعت هستیم

برنامه راهبرد‌ی برای صنعت د‌خانیات ایران

زمزمه‌های افول یک بنگاه بزرگ اقتصادی دیگر

مراکز آموزشی تا شعاع 100 متری از عرضه و استعمال مواد دخانی پاکسازی می‌شوند

دخانیات هم سرطان‌زاست، هم پرونده‌زا

شرکت دخانیات ایران با مولدسازی املاک نامولد از زیان خارج می‌شود

عوارض ومالیات‌ها و عدم تخصیص ارز عامل افزایش قیمت دخانیات و رونق قاچاق

دستگیری باند حرفه‌ای قاچاق سیگار و تنباکو در قم

جریمه 32 میلیارد ریالی قاچاقچی سیگار در شهرری